Na V(irus) komt W(erk)

In een gedeelde en persoonlijke opinie doen Lode Godderis (KUL, IDEWE), Luc Henau (GTB), Jos Wouters (Handicap en arbeid), Grégor Chapelle & Caroline Mancel (Actiris), Marie-Kristine Vanbockestal (Le Forem), Olivia P’tito (Bruxelles Formation), Robert Nelles (ADG), Wim Adriaens (VDAB), Wendy Ranschaert (VDAB),François Perl (RIZIV) en Synerjob drie aanbevelingen.

De covid-19-pandemie zet ons niet alleen financieel, maar ook mentaal onder druk. Dat voelen we nu al, maar zullen we ook op lange termijn voelen. Om mensen mentaal gezond te houden is een veilige terugkeer naar werk nodig. Daar moeten we op inzetten, samen met beleidsmakers en sociale partners. Voor iedereen die wil en kan werken, maar vooral met bijzondere aandacht voor wie kwetsbaar is.

Na de epidemie: meer werklozen en meer zieken

Naast de gezondheidseffecten van het virus zelf, kunnen we een negatieve invloed op de algemene gezondheid verwachten door de effecten van quarantaine en de economische recessie. De gevolgen zijn meetbaar tot 3 jaar na de quarantaine. Dit is niet alleen voelbaar bij mensen die in afzondering zijn geplaatst, maar het heeft ook een impact op de gezondheidszorg. De kans op psychische klachten is 3 tot 4 keer hoger.

Dat zal nu niet anders zijn. We zullen niet alleen meer werklozen tellen, maar ook meer zieken. Deels door infecties met COVID-19, maar ook door stress, frustratie en isolatie, en de economische recessie die ons te wachten staat.

Werk als zuurstof voor mentaal herstel

Er vallen ook positieve lessen te leren uit vorige pandemieën en recessies: de terugkeer naar werk en werk ‘tout court’ zijn belangrijke onderdelen van de heropleving van de maatschappij. Werk is niet alleen financieel belangrijk, maar is één van de belangrijkste factoren voor de preventie van mentale en andere gezondheidsproblemen.

Na de hygiënemaatregelen is het tijd voor preventieve maatregelen om een piek van zieke werkzoekenden en werknemers te voorkomen. Zoals zuurstof essentieel is voor het herstel van covid-patiënten, zo is werk essentieel voor het herstel van onze samenleving. Want werk geeft financiële en mentale zuurstof aan mensen.

Laten we met z’n allen het engagement opnemen om zo’n piek te vermijden. We weten nu dat we dat kunnen. Laat ons bij de beslissingen die de komende weken genomen moeten worden voor de heropstart van de economie voldoende oog hebben voor het belang van werk voor mensen in een kwetsbare context.

Leave no one behind

Met die ambitie voor ogen, doen we vanuit onze gedeelde expertise drie aanbevelingen:

1. Beleidsmakers en wetenschappers, bewijs uw geloof in ‘werk als hefboom’ door dit uit te spreken en op te nemen in de exit-scenario’s. Benadruk terug-naar-werk acties, bepaal hoe dat in de meest veilige omstandigheden kan verlopen en maak extra middelen vrij voor een intensieve begeleiding van de meest kwetsbaren. Maak hiervoor gebruik van de bestaande structuren en organisaties. Versterk en betrek hen. Geef hen het mandaat, de opdracht en de nodige middelen om die opdracht uit te voeren.
2. Werkgevers, bewijs uw inclusief ondernemerschap. Vooral KMO’s zijn een belangrijke motor voor solidariteit. Hou deze vibes vast, en realiseer u dat de graad van inclusie zal bepalen hoe leefbaar uw bedrijf zal zijn op langere termijn.
3. Vakbonden en belangenorganisaties, zet verder in op jullie sterktes: motiveer, stimuleer en faciliteer die inclusieve werkvloer, en draag samen met ons het belang uit van veilig en snel terug aan de slag gaan. Veilig en goed werk voorkomt gezondheidsproblemen.

Laten we samen volop inzetten op een veilige terugkeer naar werk, zowel van gezonde, als herstellende mensen. Iedereen die wil en kan werken, moet op zijn of haar tempo die kans krijgen. Onze organisaties en medewerkers staan alvast klaar om met iedereen die wil bijdragen, de handen in elkaar te slaan om deze mensen bij te staan en een perspectief op werk te geven.

Nu geldt, meer dan ooit, “leave no one behind”.