[MATTIAS] Ik heb vaak het gevoel dat ik zo’n beetje ben gelijk een kaars die ge ondersteboven houdt, die sneller opbrandt. En dan stopt het eigenlijk, hé.
[DOMINIQUE] Ge kuiert. Ge stapt. Ge treuzelt. Ge versnelt. Ge rent. Ge botst. Dit is ‘Over de drempel’, de podcast van GTB, waarin ik kuier, stap, soms wat treuzel, maar vooral de weg bewandel van en met iemand die botst tegen drempels, hoge en harde drempels in de zoektocht naar werk. Drempels die ook opstapjes zijn. Vandaag ben ik hier.
[MATTIAS] Lucky, rustig. Hier ze. Ja, kom maar kijken. Ja, ga maar zien. Allee…
[DOMINIQUE] Amai, dag Mattias. Wat een geweldige ontvangst.
[MATTIAS] Da’s graag gedaan.
[DOMINIQUE] Wat een topdier ook. Hoe heet hij?
[MATTIAS] Hij noemt Lucky.
[MATTIAS] Lucky! Amai, ik word helemaal lucky van Lucky. Maar gij ook precies.
[DOMINIQUE] Maar Lucky blijft vandaag thuis. Thuis in het appartement van Mattias. Thuis in het centrum van Diest.
[MATTIAS] Gij zijt mijn gids, hé. Ik volg u. Goed?
[MATTIAS] Oké.
[DOMINIQUE] Oké.
[MATTIAS] Zullen we hier naar links gaan, Dominique?
[DOMINIQUE] Die Dominique ben ik. Ik ben acteur, tv-maker, praatjesmaker en wandelaar. Onderweg met Mattias. Zonder hond. Wel in een hondenweer. Maar dat deert ons niet.
[MATTIAS] ’s Morgens als ik opsta, ga ik altijd wandelen met mijn hond. Dat doet ons heel veel deugd. En we passeren normaal gezien altijd twee parken. Maar nu, voor de verandering gaan we gewoon het Warandepark doen.
[DOMINIQUE] Ja, is goed.
[MATTIAS] Omdat dat toch ietske rustiger is.
[DOMINIQUE] Je hoort Mattias. Mattias is 35. Ook hij kuiert, stapt en treuzelt graag. En als gij zo gaat wandelen met den hond, kunt ge dan uw gedachten zo wat in een goeie volgorde plaatsen? Of wat doet dat met u, als ge gaat wandelen?
[MATTIAS] Als ik ’s morgens mijn wandeling maak, dan is dat mijn moment om wakker te worden. Op een rustige manier en vaak ook met muziek in mijn oren.
[DOMINIQUE] En waar luistert ge naar?
[MATTIAS] Oftewel een podcast, oftewel muziek. Maar ik doe ook aan zanglessen, dus het kan zijn dat ik ook muziek opzet om zelf te zingen.
[DOMINIQUE] Alright.
[MATTIAS] Dus ’s morgens zingen op straat, da’s niet... Ik maak dan een grote toer rondom het centrum. En dan kan ik daar zo langs de heuvelrug, kan ik daar op het gemak wat liedjes zingen.
[DOMINIQUE] En wat zingt ge zo het liefst? Hebt ge zo’n lievelingsnummer om zelf te zingen?
[MATTIAS] Als ik echt kan kiezen? Ik zal eens kijken... Dus mijn vrouw is een heel grote fan van INXS...
[DOMINIQUE] Ah, alright.
[MATTIAS] En eigenlijk is dat zo ver van voor mijn tijd, want ik ben van 86. Maar ja... Dus dat zing ik wel graag. Ik denk dat ze mij zo wat verslingerd heeft gekregen...
[DOMINIQUE] Oooh. Suicide bomb en zo. Of welk nummer van INXS vindt ge zo...
[MATTIAS] Ik zing deze.
[DOMINIQUE] Mah... Never Tear Us Apart. Prachtig nummer! Zeg, en is dat dan ook wat dat ge hoopt in de liefde: never tear us apart?
[MATTIAS] Eigenlijk wel, ja. Langs mijn kant is dat... Ik heb al die jaren... Ik denk dat ik van mijn jeugd tot mijn 27, jaren aan een stuk, nooit echt liefde heb meegemaakt.
[DOMINIQUE] Serieus?
[MATTIAS] En dan, ja... Ik heb Katrien leren kennen tijdens mijn opname en dat heeft er eigenlijk voor gezorgd dat ik echt pas ben beginnen openbloeien. En zonder Katrien, dan zou dat niet echt gebeurd zijn, denk ik. En ik hou dat vast, hé. Dus ja, er mag gebeuren wat dat er gebeurt...
[DOMINIQUE] Ja, ja, maar... De liefde is het schoonste wat dat ge kunt meemaken. Maar helaas. Dit is geen zacht verhaal over eeuwige liefde. Of dit is toch niet alleen dat verhaal. Dit is ook een verhaal over harde psychoses, over rauwe eenzaamheid en dus over drempels.
[MATTIAS] Goh, de drempel die ik heb, die is eigenlijk niet zo zichtbaar.
[DOMINIQUE] Nee?
[MATTIAS] Omdat de drempels die ik heb moeten overwinnen, die zijn... Die zitten eigenlijk eerder in mijn hoofd.
[DOMINIQUE] Ja?
[MATTIAS] Ja... Als ik echt een fysieke drempel zou moeten gaan zoeken, dan zou ik die moeten gaan zoeken op de plaats waar in de tijd alles misgelopen is. Ja...
[DOMINIQUE] Hoe oud waart gij dan?
[MATTIAS] Ik denk... Ik denk 21.
[DOMINIQUE] En wat waart ge op dat moment in uw leven aan het doen?
[MATTIAS] Ik heb hotelschool gedaan.
[DOMINIQUE] Ah, alright.
[MATTIAS] En ja. Alles draaide rond eten maken. En als ik één keer afgestudeerd was, dan ben ik naar het buitenland gegaan. Ik heb dan twee jaar gewerkt in Engeland. Dat ging heel goed. Maar nadien is eigenlijk... Ik heb dat nooit meer teruggevonden op die manier. Buiten nu. En eigenlijk heb ik op twee jaar tijd dan heel veel verschillende werkgevers gehad, dat ik met heel veel ambitie zat om er te geraken. Ge kunt het beschouwen als dat ge aan topsport doet en dat ge shift na shift meedraait. Dus dat is ’s morgens 7 uur tot een uur of 2, 3 in de namiddag. Effe rusten en dan doordoen tot een kot in de nacht. En heel veel couverts draaien, gelijk een robot. En dan zijt ge eigenlijk op automatische piloot aan het draaien en aan het werken. Maar ja, supergezond is dat niet. Dus op heel korte tijd... Ik ben altijd wel redelijk slank geweest, gelijk dat ge me nu ook ziet. Maar...
[DOMINIQUE] Zeker, zeker.
[MATTIAS] Toen was dat nog minder.
[DOMINIQUE] Serieus?
[MATTIAS] Maar dat was gewoon, omdat ge... Het was niet dat ik te weinig at. Het was gewoon dat ik... alles wat ik had ging...
[DOMINIQUE] Direct weg.
[MATTIAS] Ging weg van te werken.
[DOMINIQUE] Gelijk een batterij die leegloopt eigenlijk.
[MATTIAS] Maar ik heb vaak het gevoel dat ik zo’n beetje ben gelijk een kaars die ge ondersteboven houdt, die sneller opbrandt. En dat heeft zich getoond in die latere jaren. Omdat... Die eerste twee jaar in de keuken, die gingen nog best oké. Maar daarna totaal niet meer. Het is een paar keer fout gelopen en dan, ja, dan loopt het niet meer zo goed.
[DOMINIQUE] En, en... Ze zeggen ook vaak, allee, ik ken dat deels, van workaholics, mensen die heel hard werken, werken, werken, dat die zich in iets storten, omdat ze misschien van iets wegvluchten. Was dat iets herkenbaars? Of...
[MATTIAS] Nee, niet echt... Nee, ik denk niet dat ik echt zo dingen heb... Nee, het was echt puur carrière proberen maken. En echt beginnen zoeken naar: hoe kan ik zo snel mogelijk naar de top geraken. Dus ik heb die eerste twee jaar gewerkt en dan nog eens twee jaar daarbovenop. Op zoveel verschillende plaatsen dat het niet echt gezond was. En ook niet echt iets opbouwen. Wel carrière en heel een curriculum...
[DOMINIQUE] Maar ge had niet echt een... Misschien niet ergens een soort van nest slash thuisgevoel. Of daardoor...
[MATTIAS] Nee, niks. Goh... Het is eenzaamheid alom. Het probleem is: dat is iets wat dat sluimert. En ge ziet dat nauwelijks zelf aankomen. En dan... Van de ene moment op de andere is het eigenlijk al te laat. En dan verliest ge eigenlijk uw job...
[DOMINIQUE] En wat dan?
[MATTIAS] Opnieuw beginnen. Keer op keer. Dus die eerste keer dat het fout liep. Vergeten, vergeven. Oké, schuld en schaamte. Maar toch gewoon opnieuw beginnen, en dan... Pure slapeloosheid.
[DOMINIQUE] Serieus?
[MATTIAS] Omdat... Wat er eerst voorafging, was dat ge dan heel hard aan het presteren zijt. En dan waart ge sterk in overdrive aan het gaan. En dan... Ge bleeft maar doordoen aan één stuk. En dat is echt niet gezond. Maar op een bepaald moment kwam daar slapeloosheid bij kijken en dan wanen en dingen zien dat er niet zijn. En dan stopt het eigenlijk.
[DOMINIQUE] Dan stop het. De kaars dooft. In de plaats komt een wolk van waanbeelden, komt een psychose. Ik probeer Mattias te laten omschrijven wat hij dan ziet, wat hij dan doet, hoe hij zich dan voelt.
[MATTIAS] Goh... Niet al te plezierig. Niet al te fijn. Eigenlijk hebt ge een andere beleving van de wereld. En dat is niet echt juist. Dat komt omdat ge al zolang in uzelf gekeerd zijt, dat ge... Ge hebt geen voeling meer met uw omgeving. En als er niemand echt nog rondom u staat, dan kunt ge u ook niet terugtrekken naar de normale wereld. Op die moment, dan is dat de wereld, dan is dat... Anders zoudt ge niet... Anders zoudt ge er niet in blijven zitten. Ik denk dat dat de realiteit is. Ook al is dat niet zo.
[DOMINIQUE] Ge neemt dat voor waar aan, wat dat ge ziet op dat moment, of ervaart.
[MATTIAS] Ja. Volledig.
[DOMINIQUE] We stoppen. Bezie ons hier nu staan. Dit is nu onze normale wereld. Hier in het Warandepark in Diest. We stoppen aan een openluchttheater, een soort Romeins amfitheater dat leeg is. Maar Mattias z’n kop zit vol. Mattias als gladiator. Hij vertelt zijn tegenstander en vertelt over zijn eerste opname.
[MATTIAS] Echt vervreemd zijn van de wereld. Geen voeling meer hebben. Ja... Toen... Ik denk dat ik een heel sterke noodkreet heb gedaan. En ik heb echt gevraagd van: kijk, haal de politie erbij.
[DOMINIQUE] Ge leefde in een waanwereld eigenlijk. En ge hadt wel wat schrik van uzelf dan, of...
[MATTIAS] Nee. Nee, dat nu ook niet echt. Maar ik was toen al dagen aan een stuk niet meer aan het slapen.
[DOMINIQUE] Amai.
[MATTIAS] En dan... Ja, hoe noemen ze dat? Deprivatie. Dat ge zo echt helemaal leeg zijt, en dan... Ja, het probleem is dat: als ge niet kunt slapen, dan... Ge hunkert daarnaar om wel te kunnen slapen. En als het dan niet lukt dan... Op een bepaald moment stopt het, hé.
[DOMINIQUE] Maar zaagt gij uzelf dan vaak als een anderen Mattias. Of hoe moet ik mij dat inbeelden?
[MATTIAS] Nee, niet zozeer. Nee, ik zag mijzelf wel nog altijd als mijzelf, maar... Ja, niet in ideale versie.
[DOMINIQUE] De minst ideale versie van Mattias.
[MATTIAS] Ik vrees ervoor, ja...
[DOMINIQUE] Want naast mij staat er hier een zeer ideale versie van Mattias, lijkt mij. Ha ha ha, ja, ja, toch...
[MATTIAS] Ik weet het niet goed. Nee. Dat zou te veel eer zijn, nee. Ik ben heel blij met wie dat ik geworden ben uiteindelijk, da’s nu op zeven jaar tijd dat ik die eerste opname heb meegemaakt. Dat ik eigenlijk eens doorkreeg van: ja, hier klopt eigenlijk iets niet. Het is niet de moeite om zo verder door te doen. Dees... Dat kunt ge niet... Het is goed geweest. En dan ben ik heel hard beginnen kijken naar wat kan ik doen om er wel te staan. Da’s een langen weg geweest om te herstellen...
[DOMINIQUE] Want we zijn nu eigenlijk op weg naar een plek die u daarbij geholpen heeft. Klopt dat?
[MATTIAS] Ik denk dat ik nu... Waar dat ik nu werk, is de plaats waar dat ik eigenlijk de laatste stappen zet om aan te voelen dat ik er volledig sta. Daarvoor had ik dat ook wel al. Alleen dat het nu toch nog een tikkeltje anders is. Nu werk ik zelf in een psychiatrisch ziekenhuis. En... Ik ben begonnen in juli.
[DOMINIQUE] Hé, ik stel voor dat we er gewoon naartoe gaan wandelen. Dat we dien drempel die gij hebt betreden, samen met u betreden. Wat denkt ge?
[MATTIAS] Da’s goed. Enfin, als we niet uitglijden. Er liggen veel bladeren en da’s niet...
[DOMINIQUE] Ja, ja. Het is inderdaad glad. Maar dat is het leven ook, hé, soms.
[MATTIAS] Zijt maar goed voorzichtig, want...
[DOMINIQUE] En als we uitschuiven, dan krabbelen we wel recht. Toch?
[MATTIAS] Jup.
[DOMINIQUE] Ik heb een goeien gids mee. Ik voel het. Van gladde blaadjes over een drempel van beton. Voilà, ja. Sint-Annendael. We komen toe in Sint-Annendael, in het psychiatrisch ziekenhuis van Diest. Het is niet de plek waar Mattias voor de eerste keer is opgenomen. Het is wel hier waar hij de drempel nam om aan de slag te gaan als ervaringsdeskundige om lotgenoten te helpen.
[MATTIAS] Ik ben opgenomen geweest in een psychiatrisch ziekenhuis. Zeven jaar geleden. En tijdens die opname best wel wat dingen bijgeleerd. En ik heb ook deelgenomen aan een paar dingen van het werk. En één van die dingen was een project. Een stigma tegen mensen met een psychische kwetsbaarheid, dat wat te gaan doorbreken met kunstwerk. En ik heb toen een praline gemaakt. Dus van alle kunstwerken die gemaakt werden, die werden dan effectief geveild voor een prijs. En mijn praline, het recept daarvan is hier opgekocht hier door het ziekenhuis.
[DOMINIQUE] Echt waar? Schitterend. We gaan ons aanmelden? Oké. Wij komen hier een beetje schuilen ook voor de regen. Hier zijn we dan. Ja, hier zijn we dan. Mattias en ik. Onze wandelschoenen schuiven we onder de stoel, onze natte haren drogen. Er is ruimte om te praten. Iets wat Mattias eigenlijk nog niet zo heel lang kan.
[MATTIAS] Nee, dat klopt. Ik denk dat dat... Da’s een persoonlijke evolutie waar dat ge doorgaat. Durven spreken gebeurt niet vanzelf. Eigenlijk ik heb het meegemaakt bij mijn eerste opname dat... Pas van moment dat ge dingen voor uzelf bespreekbaar maakt, dat ge erover durft praten, is de moment dat ge echt gaat kunnen beginnen groeien daarin. En als ge daarin ondersteund wordt. En ge krijgt al die handvaten mee om uzelf te leren ontplooien, dat doet heel veel.
[DOMINIQUE] Want vindt ge dat we dat eigenlijk te weinig doen in de, allee, de wereld hierbuiten, namelijk de onveilige wereld. Want...
[MATTIAS] Oh, ik ervaar dat mensen heel sterk over hun grenzen gaan om datgene te bereiken wat dat nodig is en dat is niet altijd zo gezond. En pas door te durven verwoorden wat er echt in u omgaat, gaat ge verbinding krijgen. Maar zonder die verbinding dan gaat ge effectief wel over uw grenzen dan, ja...
[DOMINIQUE] De grens over. De drempel struikelend over. Zonder houvast. En ook de blauwe plekken verstoppen.
[MATTIAS] Ik heb die eerste meegemaakt. Die is gekomen, die is gegaan. Een tweede, een derde, een vierde, een vijfde. Maar die vijfde, ja, toen hield ik het niet meer uit, toen heb ik mij laten opnemen. Daarvoor dan was dat... had ik nog niet gehoord, ik wist niet wat een psychose was. Die benaming alleen al. Er is een heel grote verwachting van dat eigenlijk iedereen even sterk dient te zijn. En dat, dat klopt niet echt. Eigenlijk zou je ervan moeten uitgaan dat... niet dat ge voor het minste... Ik denk dat iedereen best veel draagkracht heeft. Het spijtige is dat er een verwachting is om altijd een stapke verder te gaan. Als iedereen zijn grenzen wat gemakkelijker zou kunnen en mogen aangeven, dat zou al heel veel goed doen.
[DOMINIQUE] Er wordt te veel verwacht van de mens.
[MATTIAS] Ik vrees ervoor.
[DOMINIQUE] Ge zijt een ervaringsdeskundige. Gij hebt, mag ik dat zeggen, bakken ervaring in het kwetsbaar zijn, of hoe...
[MATTIAS] Het is meer dan dat, omdat... Ge zoudt kunnen zeggen van: oké, als ge zelf uw psychische kwetsbaarheid in die periode hebt meegemaakt en mee leeft, dat ge dan ervaringsdeskundige zijt. Maar het komt er eigenlijk op neer dat ge nog verdere ervaring moet opbouwen. In de zin van dat ge zo wat collectieve kennis moet krijgen doorheen de jaren. Dus ik heb heel veel gesprekken gehad met lotgenoten. Ook als vrijwilliger bij veel plaatsen gewerkt. En dat zorgt ervoor dat ge meer... een bredere kennis opbouwt dan die van enkel uw eigen kwetsbaarheid. Ja, ik ben getrouwd. Mijn vrouw heeft ook een kwetsbaarheid. Dat draag je ook nog eens mee. Dat doet heel veel. Maar er wordt wel verwacht ergens dat ge voldoende afstand kunt nemen van uw eigen verhaal, van hetgeen dat ge hebt meegemaakt. Ik zou mij dat niet kunnen permitteren om bij het minste bij wijze van spreken in tranen te gaan schieten. Dat gaat niet. Dus ik heb wel die tijd genomen en opgebouwd om er te kunnen staan, daar te durven staan. En dat maakt dat het gaat.
[DOMINIQUE] Mag ik zeggen dat GTB u mee over de drempel heeft getrokken?
[MATTIAS] Ja, volledig. Eerst door ervoor te zorgen dat ik eigenlijk kon zeggen dat mijn kwetsbaarheid, ja, best wel positief is. Maar sowieso om mij te laten groeien, daar hun tijd voor genomen te hebben. Dat is nu al zoveel jaren aan een stuk dat ik op hun kan rekenen. En die zijn er. GTB is eigenlijk datgene wat ervoor zorgt dat mensen met een beperking, dat die ondersteuning vinden in hun zoektocht naar werk. Dus samenwerkend met de VDAB. Maar dan voor mensen met een beperking. En bij de ene is dat tastbaar, en bij de andere niet. Bij mij is dat door middel van de coaching die ik krijg op weekbasis. En bij mensen met een fysische handicap is dat echt, dat zijn echt tastbare dingen, hulpmiddelen, hulpmaterialen. En bijvoorbeeld extra tijd die dat er nodig is om ergens te geraken. Er zijn Vlaamse steunmaatregelen, GTB zorgt ervoor dat die kenbaar zijn, dat die geweten zijn. Dus als ge volledig van traject wilt veranderen, gaan ze kijken naar: oké, hoe kunt ge nu aan de slag gaan in een andere sector? Welke opleidingen? Wat past er bij u? Wat kunnen we u meegeven, als handvaten om ertegenaan te gaan? Ik heb best wel wat van die stappen uitgeprobeerd.
[DOMINIQUE] Ik vraag hem hoe belangrijk die zijn, die handvaten. Zijn spreektempo versnelt.
[MATTIAS] Ik wil kunnen werken met mijn kwetsbaarheid. Ik wil dat dat bespreekbaar is. Ik wil dat dat geweten is. Ik wil dat ik gewoon mag zijn wie dat ik wil zijn. En niet iemand anders. Ik wil mij niet moeten voordoen als iemand die... Ja, ik heb die gaten in mijn cv. En ik wil er niet nog bij maken.
[DOMINIQUE] Eigenlijk door uw eigen kwetsbaarheid in te zetten, zal ik maar zeggen, helpt ge ook gewoon andere kwetsbare mensen toch.
[MATTIAS] Eigenlijk wel. Ja, volledig.
[DOMINIQUE] Want wat zou er gebeuren, moest ge dat werk niet meer kunnen doen, denkt ge?
[MATTIAS] Dan... Ja, er zou toch beter iets zijn. Het zou een heel groot verdriet zijn, gewoon omdat ge... Ge hebt dat opgebouwd. Nee, maar ge hebt dat echt opgebouwd. Het ding is ’m gewoon dat vroeger, dan was dat werken met eten. En dat eten dat spreekt op een andere manier naar u terug, want da’s lekker. Nu spreekt ge met mensen. Die spreken wel terug.
[DOMINIQUE] Ik vraag Mattias ook wat hij zou veranderen, mocht hij ons land besturen.
[MATTIAS] Weet ge wat dat ik zou veranderen? Per direct, hé, is de... Toen in de tijd, ik was aan het werken, en ge hebt zo een hele hoop instanties in België, allemaal erkend voor welzijn en preventie op het werk. En als ge gaat kijken naar wat zij aanbieden van vormingen, van opleidingen, naar werkgevers toe en naar werknemers toe, dan bieden zij een beetje een standaard aan. Brandveiligheid, eerste hulp bij ongevallen, en dan... Om zo niet ziek te vallen, dan zeggen ze, stress en burn-out. Nu, dat klopt niet helemaal. Waarom? Omdat toen in de tijd toen hadden ze gewoon gezegd op mijn... tegen mij op mijn werk van dat ik niet spoorde, maar eigenlijk betekent dat van: ah, oké, ja, ga dan naar de dokter. En bij mij was dat van: oké, ja, hier stopt uw job. Maar dat klopt niet. Dat was niet door stress. Dat was niet door een burn-out. Bij mij was dat een psychose. Ja, maar daar wordt niet echt vorming rond... Er is geen opleiding voor werkgevers en werknemers waar dat staat van: oké, nu gaan we het hebben over psychose, over depressie, over stemmingsstoornissen, over gedragsproblematieken, over mensen met een verslaving...
[DOMINIQUE] En zo gaat Mattias nog even door. Tot er opnieuw een stilte valt. Tot hij opnieuw bewust inademt.
[MATTIAS] Het ambetante is dat... De wereld draait niet rond mij. En op mijn job hier in het ziekenhuis dan, mensen die opgenomen zijn, die komen toe in opname, hebben het niet supergemakkelijk. En dan mag ik mij goed voelen. Daarmee gaan zijn zij zich nog niet goed voelen.
[DOMINIQUE] Maar ge kunt ze wel helpen om een drempeltje over te gaan, niet?
[MATTIAS] Tezamen, ja. Niet alleen.
[DOMINIQUE] Want wat zou de Mattias die hier nu naast mij zit als ervaringsdeskundige zeggen tegen de Mattias van zeven jaar geleden.
[MATTIAS] Ja, gewoon dat het wel goed zal komen. Ja, ik denk dat ik best wel de diepste water doorzwommen heb, die dat er zijn. Maar dat ze niet opgeven, zelfs in die diepste wanhoop dan toch nog, ja, blijven ademen.
[DOMINIQUE] En dan vertelt Mattias plots een beetje uit het niets dit.
[MATTIAS] Kent ge dat zo dat mensen zo vlak vooraleer ze vertrekken dat ze dan toch nog snel hun fotoboek meepakken, terwijl daar zo’n heel deel in staan, ik denk dat ik echt moeite zou hebben om te kiezen. Sinds dat ik zo mijn weg heb teruggevonden in het leven, zo samen met mijn vrouw, het zijn gewoon alle momenten tezamen. Ik zou niet... Omdat... Ik heb heel diep gezeten toen. En al die moeilijke momenten zijn er geweest, maar ik neem die evenzeer ter harte. Zelfs de diepste punten die, die wil ik gerust nog een keer opnieuw meemaken.
[DOMINIQUE] Uw diepste punten? Ja?
[MATTIAS] Ja, gerust wel.
[DOMINIQUE] Omdat dat u de mens maakt die ge nu zijt?
[MATTIAS] Ik heb ze al eens meegemaakt, hé. De tweede keer gaat het niet zo erg zijn.
[DOMINIQUE] Oké. Omdat ge het kent. En wat is daarin zo de meest verschrikkelijke dag geweest? Of: dat valt waarschijnlijk ook niet in een dag uit te drukken, maar het meest verschrikkelijke gevoel in uw wereld toen. Kunt ge dat beschrijven of benoemen, wat dat dat was?
[MATTIAS] Ik denk: pure eenzaamheid. Ja, pure eenzaamheid. Niks om u heen. Echt niks. Alles zwart gewoon, puur, niks, niks om u heen.
[DOMINIQUE] Nu heeft Mattias Katrien. De naam die vaak valt. Zijn vrouw. En Katrien heeft Mattias.
[MATTIAS] Ik draag zorg voor Katrien. En door dat te doen zorgt zij ook voor mij. En ik denk dat zij zorgt voor alles wat op emotioneel vlak speelt. En ik op alles wat praktisch is. En dan ook die emotionele ondersteuning teruggeef. Want ik werk hier nu in deze werksetting. En ik ben daar wel heel fier op dat ik dat kan doen.
[DOMINIQUE] Terecht
[MATTIAS] Bij mijn vrouw is dat niet zo, in de zin van: zij heeft een heel traject afgelegd. Net zoals ik ook een zoektocht naar werk. Alleen dat die bij haar niet de beste keuze is voor haar in haar leven. En ik vind dat een heel mooie realisatie om te maken. Want we hebben echt alles geprobeerd wat ge kondt van vrijwilligerswerk naar opleiding naar alles wat ge maar kunt proberen om terug in het werkveld te gaan staan. En bij haar is dat niet haalbaar. Ook niet wenselijk. Soms is het echt niet wenselijk om terug aan de slag te gaan. Soms is het de bedoeling dat ge echt gewoon kunt groeien als persoon, dat ge u eigen terug volledig moogt leren zijn en u eigen kunt ontplooien en dan pas... Ja, daar tevreden mee te zijn. Da’s heel belangrijk. Ik heb dat nodig om te kunnen werken. En zij heeft dat nodig om er te kunnen zijn.
[DOMINIQUE] Jullie zorgen voor elkaar, maar ge hebt natuurlijk wel in de eerste plaats eerst voor uzelf moeten zorgen om dat te kunnen doen, hé.
[MATTIAS] Ja, klopt.
[DOMINIQUE] Want wat is voor u dan in dit leven de definitie van... zelfzorg zal ik het maar noemen?
[MATTIAS] Het is zorg dragen voor uzelf zonder daarin uzelf te gaan schaden. Het is kijken naar wat hebt ge echt nodig om er te mogen zijn. Het is kijken naar wat kunt ge doen om u goed te voelen. Het is kijken naar hoe zijt ge als ge u goed voelt en hoe zijt ge als ge u niet goed voelt. En dat verschil te leren zien. Als er langs alle kanten aan u getrokken wordt, da’s niet de bedoeling. Dat benoemen is zelfzorg. Als ge uzelf zit te pushen naar alle limieten, gewoon om iets te bereiken, dat hoeft niet zozeer. Ge moet dat durven loslaten. Als ge dat niet doet, dan gaat ge over uw grenzen. Uzelf liefhebben is niet voor iedereen gemakkelijk. Maar een kleine stap doet al heel veel.
[DOMINIQUE] Want dat is iets wat dat de jongere Mattias blijkbaar niet kon.
[MATTIAS] Ja, ik denk, de jongere Mattias die in de keuken stond te werken, die deed van ’s morgens tot ’s avonds aan één stuk door, geen emotie, gewoon uren doen, werken, heel machinaal, en automatische piloot en gewoon doordoen. Alleen als ge daarbuiten niks hebt van wat dat wel een mens mens maakt, dan klopt het niet meer. En da’s het probleem. Ik deed alleen maar dat. En dan zijt ge... Er schiet niet veel mens van u over. Mensen hebben nood aan sociaal contact, aan geborgenheid, aan warmte, aan... Ja, en als ge te lang geen contact hebt, dan verliest ge dat. Dan zijt ge alleen nog met uzelf.
[DOMINIQUE] En de hond kan daarin toch helpen. Voor die lucky feel.
[MATTIAS] Ja, ja. Die hond heeft mijn leven gered en die van mijn vrouw ook.
[DOMINIQUE] Is dat zo?
[MATTIAS] Ja, ja, zeker. We hebben heel veel aan elkaar, maar we zijn en blijven psychisch kwetsbare mensen.
[DOMINIQUE] Stel, dat is een heel moeilijke vraag, ik weet het, maar stel dat uw leven tot nog toe zou verfilmd worden, welk genre van film zou dat zijn? Welke titel zou dat kunnen hebben? Wie moet er u spelen?
[MATTIAS] Da’s een moeilijke.
[DOMINIQUE] Ja, ik weet het.
[MATTIAS] Da’s een hele moeilijke. Nee, maar ik ga uitleggen waarom. Omdat... Da’s een hele moeilijke, omdat, ik denk: tijdens mijn tweede of mijn derde psychose, dan zat ik zo ver verwijderd van de werkelijkheid dat ik dacht dat ik in een film meespeelde. Dus da’s niet... Da’s niet echt ideaal.
[DOMINIQUE] Sorry voor de vraag.
[MATTIAS] Ik weet niet hoe ik de film zou noemen. Ik weet het niet. Ik denk dat ik ’m... dat ik heb gewoon zou noemen: Mattias, Katrien en Lucky. Niet meer en niet minder. Dat is zo al jaren aan een stuk dat we er samen voor gaan. En ja, we doen het toch maar, hé. Losstaande van alle obstakels dat ge kunt tegenkomen. We staan er en we mogen er fier op zijn. We mogen fier zijn op wie dat we zijn, waarom dat we er zijn. Als het vandaag stopt, hé, ik ga altijd gelukkig zijn. Ik heb alles meegekregen wat ik moest hebben. Als het echt vandaag stopt, dan ben ik een gelukkige mens. En elke dag dat erbij komt is goed meegenomen.
[DOMINIQUE] Da’s schoon.
[MATTIAS] Ik had zo... Een paar jaar geleden dan was er zo een project in een kapel. En dan moest ge een woord schrijven op een steen. Ik had opgeschreven: lef. En de bedoeling was dat het woord dat ge dan neerlegde in die cirkel, van dat ge dan zo zeidt van: dees is het woord dat ik schenk aan iemand anders dat ik zelf heel veel heb. En die lag daar, hé. Het rare is, mijn vrouw die was de volgende in de rij en zij heeft die steen gepakt en ze wist niet dat die van mij was.
[DOMINIQUE] Schitterend.
[MATTIAS] Ik kan er niet aan doen.
[DOMINIQUE] Ge weet toch wat het meervoud is van lef, hé? Leven. Dit was ‘Over de drempel’. Bedankt voor het luisteren. Vind je deze podcast interessant? Abonneer je dan op iTunes, Spotify of een andere plek waar je je podcast beluistert en schrijf een review. Zo help je ook anderen om de podcast te vinden. Als je wil reageren of als je een vraag hebt of zelf een verhaal wil delen, dan kan dat ook via overdedrempel@gtb.be. ‘Over de drempel’ werd voor GTB gemaakt door Handelsreizigers in Ideeën, House of Media en Uitgesproken. Je vindt alle credits in de shownotes van deze podcast.